ALES

8 sayılı Yükseköğretim Kurumları Öğretim Elemanları Kadroları Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye, 5538 sayılı Kanunla eklenen Ek Madde 8 uyarınca, yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atamalarda,

· ülkemizde lisansüstü eğitime girişte,

· yurt dışına lisansüstü eğitim için gönderilecek adayların seçiminde

ilgili kurumların kullanacakları puanları veren bir sınavdır.

 Sınavda alınan puanlar, istenildiğinde yukarıda sayılan amaçlar için ilgili kurumlara adaylar tarafından verilecektir.

Sınava; bir lisans programından mezun olabilecek durumda bulunanlar, lisans programını bitirenler ile denklik belgesi almış olmak kaydıyla yurt dışında lisans eğitimi görmüş olanlar başvurabilirler.

Sınavda sayısal ve sözel bölümden oluşan testler uygulanır. Sınav süresi 150 dakikadır (2,5 saat).

Bu sınavın sonuçları, açıklandığı tarihten itibaren üç yıl süreyle geçerlidir.

Yükseköğretim kurumlarında öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için, alanındaki puan türünde yüz üzerinden yetmiş puan alan adaylar başarılı sayılırlar. Başarılı olan adaylar, “Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Naklen veya Açıktan Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezî Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” te belirtilen genel ve özel şartları taşımaları hâlinde giriş sınavlarına başvurabilirler.

Doktora veya sanatta yeterlik derecesine sahip olanlar, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği hükümlerine göre uzmanlık eğitimini tamamlayanlar, meslek yüksekokullarının Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen uzmanlık alanlarındaki öğretim görevlisi kadrosuna atanacaklar ile yükseköğretim kurumlarında bu kadro unvanlarında çalışmakta olanlar ile yükseköğretim kurumlarından ayrılan öğretim elemanlarının çalışmakta oldukları yükseköğretim kurumlarında veya başka yükseköğretim kurumlarında öğretim elemanı kadrolarına başvurularında merkezî sınav, meslek yüksekokullarının yabancı dil okutmanı hariç öğretim elemanı kadrolarına başvurularda ise yabancı dil şartı aranmaz.

Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca ALES puan şartı istenilmeyen tezsiz yüksek lisans programları haricindeki lisansüstü programlara öğrenci seçme ve yerleştirme işlemlerinde bu sınav sonuçları kullanacaklardır. Adayların sınavdan, başvurduğu lisansüstü programın puan türünde en az 55 puan (tezsiz yüksek lisans programları için senatolarca daha düşük bir puan belirlenebilir), lisans diplomasıyla doktora veya sanatta yeterlik programına başvuracaklar için ise en az 80 puan almaları gerekmektedir. Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca bu puanların üzerinde bir standart puan belirlenebilir. Yükseköğretim kurumları, lisansüstü programlarına öğrenci seçiminde sınav puanının, % 50'den az olmamak koşuluyla, ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağını adaylara duyuracaklardır. Yükseköğretim kurumları seçme işlemlerinde sadece bu puanlardan yararlanabilecekleri gibi, bu puanları ön eleme amacıyla veya kendi yapacakları sınavın bir parçası olarak da kullanabileceklerdir.

 Güzel Sanatlar Fakülteleri ile Konservatuvarlara alınacak yüksek lisans, doktora ve sanatta yeterlik öğrencilerinden, ALES’e girmiş olma koşulu aranmaz. Ancak, Güzel Sanatlar Fakülteleri ile Konservatuvarlardaki doktora programlarına başvurularda Üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü senatolarınca ALES puan şartı getirilebilir. Lisans derecesiyle doktora veya sanatta yeterlik programına başvuranların lisans mezuniyet not ortalamalarının 4 üzerinden en az 3 veya muadili bir puana sahip olmaları gerekir

Temel Tıp Bilimlerinde doktora programlarına başvurabilmek için Tıp Fakültesi mezunlarının lisans diplomasına ve 50 puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek Temel Tıp Puanına veya ALES’in Sayısal kısmından 55 standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları; Tıp Fakültesi mezunu olmayanların ise yüksek lisans diplomasına (Diş Hekimliği ve Veteriner Fakülteleri mezunlarının lisans derecesine) sahip olmaları, ALES’in Sayısal kısmından 55 standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları gerekir.”

Yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanı ihtiyacının karşılanması amacıyla, lisansüstü öğrenimi görmek üzere yurt dışına gönderilecek adayların seçiminde de bu sınavın sonuçları kullanılacaktır. Bu yolla yurt dışında lisansüstü öğrenim görmek isteyen adayların bu sınava girmeleri zorunludur. Mecburi hizmet yükümlülüğü olmaksızın, kendi imkânlarıyla yurt dışında lisansüstü öğrenim göreceklerin bu sınava girme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Bazı kamu kurum ve kuruluşları, yurt dışında lisansüstü öğrenim görecek öğrencilere burs verirken bu sınavın sonuçlarından yararlanmaktadırlar. Yurt dışındaki öğretim kurumları lisansüstü öğrenim görmek üzere kendilerine başvuran adaylardan ülkemizde yapılmış bir sınavın sonuçlarını da istedikleri takdirde, adaylar bu sınavın sonuçlarını bu kurumlara verebileceklerdir.

Yurt içindeki ve yurt dışındaki kurumlar istedikleri takdirde amaçları doğrultusunda bu sınavın sonuçlarını kullanabilirler.

Sınavda uygulanacak testin sayısal bölümünde 40’ar sorudan oluşan iki test (Sayısal-1 ve Sayısal-2 Testleri); sözel bölümünde ise 40’ar sorudan oluşan iki test (Sözel-1 ve Sözel-2 Testleri) yer alacaktır.

Bütün adaylar, dört testten, yüksek olarak hesaplanmasını istedikleri ağırlıklı puana uygun en az üçünü seçerek toplamda en az 120 soru cevaplandırmış olacaklardır.

Sayısal-1 ve Sayısal-2 Testleri adayların sayısal ve mantıksal akıl yürütme (muhakeme) becerilerini ölçmeye yönelik sorulardan oluşacaktır. Sayısal-2 Testindeki soruların, Sayısal-1 Testindeki sorulara göre daha ileri düzey sorular olması planlanmaktadır. Sözel-1 ve Sözel-2 Testleri ise, sözel akıl yürütme (muhakeme) becerilerini ölçmeye yönelik sorulardan oluşacaktır. Her bir testteki sorular, belirli yükseköğretim programlarında kazanılan yeterlikleri ve bilgileri ölçmeye yönelik olmayacaktır. Test soruları, farklı alanlardan gelen yükseköğretim kurumu mezunlarının cevaplayabilecekleri nitelikte olacaktır.